Artık birkaç aylık malzeme var elimizde. Al aşağı WikiLeaks, ver yukarı WikiLeaks.
Amerikan diplomasi belgeleri tam da bir kısım medyamızın habercilik anlayışı tarzında.
Kim kime ne demiş, kim kimin arkasından konuşmuş. Yok eksen kaymış, yok mahalle baskısı varmış, yok sivil dikta gelmiş…
Asker ne der, Amerika ne der, AB ne der diye kendi meselelerimizi içimizden geldiği, aklımızdan geçtiği gibi açık açık konuşamaz bir ülke idik.
Bugün çok şükür, herkes kendi sorununu dile getiriyor, öteki ile daha rahat diyalog kurabiliyoruz. Hepsinden önemlisi, ülke içindeki asırlık sorunları sıfırlamaya niyet etmiş, en azından bu yolda çaba sarfeden bir siyasi atmosfer oluşmuş.
Amerika’nın bizim için ne söylediği, bu çerçevede bir anlam ifade etmiyor bence.
Gerçi bunlara diplomatik belge demek ne kadar doğru, tartışılır.
Amerikalılar doğulu toplumlardaki dedikodu geleneğini bilmediklerinden olsa gerek, konuşulan herşeyi çok ciddiye alıp devlet arşivlerine büyük bir ciddiyetle yerleştirmişler!
Ama arkalarını dönüp gittiklerinde, bu sefer onların arkalarından “adamlar da amma dedikoducularmış, devlet adamlığına, bürokrasi ciddiyetine yakışır mı yahu” ayıplamasını yapacağımızı bilmediklerinden, belgeler karşısındaki tavrımıza da şaşıracaklar!
Hillary Clinton da, “diplomatlarımız kendi görüşlerini de bu belgelere aktarmışlardır, ancak politika diplomatlara göre değil, burada üretilir” diyerek önemli bir eleştiri kapısını kapattı.
Bu belgelerin ortaya çıkması ne ifade ediyor, önce ona bakalım.
Benim fikrimce, her şeyden önce 251 bin belgenin bir internet sitesinin eline geçmesi, Amerikan devleti için büyük bir skandaldır. Sanki devlet tahliye ediliyor da, zararına satışlar başlamış!.. Bunları fotokopi çekmeye kalksan aylar yıllar sürer. (Bu bana, hep muhafazakâr camiada dönüp dolaşan, “cumhuriyetin ilk yıllarında Osmanlı Devleti’ne ait belgeler çuval çuval yurt dışına satılmış” muhabbetini hatırlattı.)
Diyelim ki dünyanın her yerinde devletten birkaç belge sızdırılabilir; üç belge, beş belge, on belge.
Haydi olsun olsun yüz adet belge sızdırılsın.
251 bin adet belgeden bahsediyoruz! Akıl alır gibi değil.
Acaba kaç yılda bu belgeler sızdırılmış?
Adamlar sanki dışişleri bakanlığına tır dayamışlar, ne bulmuşlarsa götürmüşler.
Böyle bir şey Amerikan devleti için mümkün müdür?
Burada aklıma bir Yıldırım Akbulut fıkrası geldi. Hatırlarsınız, merhum Özal’ın emanetçi başbakanı Yıldırım Akbulut’u. O dönemde duyduğum fıkranın şimdi aklıma geleceğini hiç tahmin etmezdim.
Akbulut Başbakan iken, devlet arşivlerinin çok yığıldığı ve artık evrakları koyacak yer kalmadığı kendisine iletilmiş. Ne yapalım, diye sormuşlar.
“Hepsinden bir fotokopi çekip atın” diye cevaplamış Yıldırım Akbulut.
İşte WikiLeaks belgeleri işi de biraz buna benziyor.
Ama bu arada bir şey eksik: Bir de bizim ulusalcılar kalkıp “bu işin arkasında F tipi var!” deseler ya, tam süper olacak!..
İşin makarası bir yana, ortaya çıkan belgeleri Amerikan yetkilileri yalanlamadı, demek ki belgeler gerçek.
Belgelerin içeriğine bakınca gördüğümüz dikkatimizi çeken ilk şey, her türlü bilginin yanı sıra, diplomatların yorumlarına da açık olması.
Yani, “dedikoduları bile doldurmuşlar” diye dalga geçtiğimize bakmayın, adamlar en ince ayrıntıları bile yazarak, kişisel veritabanı da elde ediyorlar. Yeri ve zamanı geldiğinde, kimi kime karşı kullanacaklarını bile tespit edebiliyorlar bu sayede.
Yani dünyanın her tarafında siyasiler, askerler, medya mensupları, işadamları üzerinde bir çeşit DNA çalışması yapıyorlar, merkeze gönderiyorlar. İşte bütün bu bilgiler ışığında da, Clinton’ın dediği gibi, politika da orada yapılıyor.
Bütün tespitleri bir yazıda aktarmak mümkün değil, cumartesiye de kalsın.
Başbakan Erdoğan gibi “hele eteklerinde taşların hepsi dökülsün” deyip, Cumhurbaşkanı Gül gibi de, “bu işin içinde bir bit yeniği var” düşüncesiyle analizlerimizi yapalım.
Star, 02.12.2010
